راهنمای خرید فیلتر پلاریزه دوربین عکاسی
فیلتر پلاریزه یک ابزار ضروری برای عکاسان است. این فیلتر عکاسی معمولاً جزو اولین و ضروری‌ترین فیلترهایی است که یک عکاس باید در کیف تجهیزات خود داشته باشد. فیلترهای پلاریزه دارای دو نوع خطی (Linear) و دایره‌ای (Circular) می‌باشند.
بر خلاف دیگر فیلترهای عکاسی، تأثیرات این فیلتر بخصوص را نمی‌توان با ترفندهای دیجیتالی ایجاد نمود؛ از این رو شناخت کاربردهای فیلتر پلاریزه برای هر عکاس و فیلمسازی مهم است. در این مقاله بلاگ آموزش فروشگان نورا فیلتر در مورد انواع فیلترهای پلاریزه، نحوه عملکرد آنها و روش کار آنها توضیح میدهیم.
منظور از پلاریزه چیست؟
یادتان باشد که نور رفتاری دوگانه -ذره‌ای و موجی- دارد. در مبحث پلاریزه کننده‌ها تمرکز ما روی رفتار موجی نور است. وقتی نور از منبعی مانند خورشید یا لامپ منتشر می‌شود، به صورت مساوی در تمام جهات پخش می‌شود و وقتی امواج نوری به سطحی مانند آینه برخورد می‌کنند، آنها به صورت قطبی(پلاریزه) بازتاب می‌شوند؛ یعنی به جای تابش در یک جهت حالا پخش شدگی ایجاد شده است. این قضیه از چشمان ما و دوربین به صورت یک بازتاب شدید از آن سطح بازتاب کننده دیده می‌شود. این امر سبب می‌شود تا بافت سوژه با وضوح کمتری دیده شود و حتی محو شدگی در تصویر ایجاد کند.
حال چون امواج نوری قطبیده شده (پلاریزه) و امواج نوری غیر قطبی با یک دیگر ترکیب شده ما می‌توانیم با یک فیلتر پلاریزه نور های قطبی تک صفحه را جدا کنیم.
فیلتر پلاریزه دارای یک صفحه فیلم پلاریزه(dichroic) است که بین دولایه شیشه‌ای قرار گرفته. لایه فیلم پلاریزه که با نام pola foil نیز شناخته می شود از پلاستیک پلیوینیل الکل(PVA) که در روند ساخت کشیده می‌شود ساخته شده است. با وارد کردن نیرو مولکول‌های پلاستیک پلیونیل الکل را به صورت خط های زنجیره ای موازی که با فاصله کم کنار هم قرار گرفته‌اند در می‌آورند، چیزی شبیه به میله‌های زندان یا فنس دور خانه؛ این زنجیره‌ها با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند.
سپس این پلیمر کشیده شده را در محلول ید غوطه ور می‌کنند و مولکول‌های ید به زنجیره پلیمری می‌چسبند.این ساختار باعث می‌شود که فیلم پلاریزه امواج نور موازی با زنجیره های پلیمری را جذب کند در حالی که امواج عمود بر آن ها را بدون تغییر عبور می‌دهد.
کاربرد های فیلتر دوربین عکاسی پلاریزه
حذف درخشش نور بازتابی
با فیلتر پلاریزه عکاسی می‌توانیم درخشش (Glare) ناشی از بازتاب شدید نور بر روی سطوح را به صورتی انگار وجود نداشته حذف کرد؛ در‌حالی که هنوز می‌توانیم باقی چیزها به خوبی ببینیم.
در نظر داشته باشید که فیلتر پولاریزه، بازتاب نور و منبع نوری را حذف نمی‌کند، بلکه درخشش ناشی از برخورد نور با سطوح را حذف می‌کند. همچنین لازم به ذکر است که زاویه تابش نور نسبت به دوربین نیز در میزان پلاریزاسون موثر است. همچنین بازتاب نور از سطوح کاملا قطبیده(پلاریزه) نیستند و ممکن است نتوانید کاملا بازتاب شدید را حذف کنید، اما باز شدت آن به مقدار قابل توجه ای کاهش میابد.
این‌مسأله نه فقط در مورد سطوح کاملا مسطح بلکه در مورد سطح‌های مختلفی صادق است. برای مثال آب را در نظر بگیرید، سطح آب بطور کامل نیست، اما امواج کوچک آب برای لحظاتی سطوح صافی ایجاد می‌کنند، که نور قطبیده شده(پلاریزه) را به سمت دوربین منعکس و جلوه ای براق ایجاد می‌کند. فیلتر پلاریزه اغلب برای حذف چنین خطاهایی استفاده می‌شود.
به همین نحو بازتاب شدید نور از سطح برگ گیاهان را می‌توان با فیلتر پلاریزه کاهش داد؛ انعکاس شدید نور از سطح پنجره‌ها، شیشه ماشین و حتی زمین را می‌توان با فیلتر پلاریزه کاهش داد.
مجدداً تاکید می‌کنیم که فیلتر پلاریزه، تنها درخشش ناشی از بازتابش نور را از بین میبرد و بر خلاق تصور اشتباهی که بسیاری از عکاسان آماتور دارند، برای حذف بازتاب تصویر اجسامی که در زاویه بازتاب دوربین و سطح قرار دارند عملکردی ندارد. برای مثال اگر شما یک ظرف فلزی برای داشته باشید و تصویر منبع نور بر روی سطح آن بازتاب شده باشد، با استفاده از فیلتر پولاریزه تنها قادر به حذف آلودگی نوری ناشی از بازتاب امواج نور بر سطح آن خواهید بود، اما تصویر ناشی از نقطه حاصله از منبع نوری همچنان بر روی سطح جسم پابرجا خواهد بود.
افزایش میزان غلظت رنگ
یکی از اثرات فیلترهای پلاریزه افزایش غلظت رنگ اجسام در عکس است. حال چگونه این امر اتفاق می‌افتد؟ برای مثال در مورد آسمان صحبت می‌کنیم. ذره‌های مولکولی کوچک گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در اتمسفر، نور خورشید را پراکنده می‌کنند و نور آبی نسبت به دیگر طول موج ها با شدت بیش تری پراکنده می‌شود، این فرایند علت آسمانی زیبا و آبی است. این نورهای آبی پراکنده قطبیده (پلاریزه) شده‌اند پس می توان با استفاده از فیلتر پلاریزه آن را کاهش داد. وقتی فیلتر پلاریزه در جهت نور قطبیده شده قرار می گیرد،آسمان تیره تر و نور پراکنده کمتر می‌شود که برابر است با آلودگی نوری کمتر و در نتیجه درخشندگی شدید کمتر. بهترین تاثیر را وقتی که خورشید بر شات شما عمود(زاویه 90 درجه نسبت به لنز) باشد می‌بینید.وقتی خورشید مستقیم و در روبرو یا پشت لنز باشد فیلتر پلاریزه تاثیری بر آن ندارد.
انواع فیلتر پلاریزه
فیلتر های پلاریزه از نظر ساختاری به دو نوع خطی یا Linear و دایره‌ای یا Circular تقسیم می شوند. این موضوع هیچ ربطی به شکل ظاهری آن ها ندارد و هر دو در شکل های مربع، مستطیل یا گرد موجودند و این ویژگی به کارکرد آن ها مربوط است و اینکه به چه شکل نور را از خود عبور می دهند.
فیلتر عکاسی پلاریزه خطی (Linear)
اولین نسل از فیلتر های پلاریزه، فیلتر خطی نام داشتند و دارای یک لایه فیلتر پلاریزه بودند. فیلتر پلاریزه امواج نور پخش شده به جهات مختلف را جذب می کنند و تصویری با وضوح بهتر ایجاد می‌کند. فیلترهای پلاریزه خطی، این امواج را در هنگام عبور از فیلتر فقط از یک جهت عبور می‌دهند، و این مسأله در وظیفه metering و autofocus دوربین هایSLR و DSLR مشکل ایجاد می‌کند
فیلتر عکاسی پلاریزه دایره‌ای (Circular)
برای حل مشکل فیلتر های پلاریزه خطی فیلتر های پلاریزه دایره‌ای(circular) یک فیلتر دوم به نام quarter-wave plate یا quarter-wave retarder دارند که در پشت فیلتر اصلی قرار می‌گیرد این فیلتر با ایجاد چرخش در امواج عبوری نور آن را نو ترکیب می‌کند و جهت طبیعی‌تری به آن می‌دهد.
در کل اهمیتی ندارد که از چه دوربینی استفاده می‌کنید استفاده از فیلترهای پلاریزه دایره‌ای(circular) امن‌ترین انتخاب است
فیلترهای پلاریزه ترکیبی
فیلترهای ND پولاریزه یا Polarizing ND Filter
گاهی نیازمند کاهش نور بیش‌تری هستید و فیلتر ND(Neutral-density) پاسخ خوبی برای این نیاز است. فیلتر ND پلاریزه کاهش نور بیش‌تری را همراه با حفظ کیفیت تصویرفراهم می‌کند و این ویژگی آنرا تبدیل به انتخاب مناسبی برای فیلمبرداری نیز کرده است. فیلتر ND پلاریزه به شما کمک می‌کنند تا به جای استفاده از دو فیلتر ND و پولاریزه بصورت جداگانه از یک فیلتر استفاده کنید. زمانی که از دو فیلتر استفاده می‌کنید دو لایه شیشه در جلو لنز قرار می‌گیرد و همانطور که در مقالات قبل گفتیم، فیلتر بیشتر به معنای شیشه بیشتر است و این موضوع موجب افت کیفیت تصویر نهایی می‌شود.برای اطلاعات بیشتر در مورد فیلتر ND به این مقاله مراجعه کنید.
فیلتر پلاریزه رنگی
همانطور که گفته شد استفاده از فیلتر های ترکیبی به منظور شیشه‌ی کمتر در جلوی لنز یک مزیت است. فیلتر پلاریزه ترکیبی با رنگی در نوع تک رنگ و دو رنگ موجود می‌باشند. برای مثال فیلتر پلاریزه رنگی گرم با اضافه کردن رنگ زرد و قرمز تصویری گرم تری را فراهم می‌کند.
ترفند
ترفندی جالب و کوچک با دو فیلتر پلاریزه. هر دو فیلتر را روی لنز قرار دهید وقتی با هم‌تراز و در یک جهت باشند مثل یک فیلتر پلاریزه عمل می کنند اما به محض اینکه شروع به چرخاندن یکی از فیلترها کنید سطح کلی نور کاهش میابد و وقتی عمود به یک‌دیگر شوند فیلترها جلوی تمام نور را می گیرند و می تواند نوعی اثر فیلترND متغیری ایجاد کند به طوری که در دوربین اثر محوی ایجاد کنید.
و در آخر فیلتر پلاریزه از واجبات در عکاسی (خصوصاً طبیعت و فضای باز) است و همیشه آن را در کیفتان داشته باشید. یکی چالش‌های عکاس بودن درآوردن بهترین میزان نور مورد نیاز است و فیلترهای پلاریزه قابلیت کنترل میزان نور وارد شده را به شکلی متفاوت با لنز به شما می‌دهد. البته در استفاده از آن باید دقت کافی داشته باشید تا عکس هایتان مصنوعی جلوه نکند. فقط کافیست که فیلتر را بچرخانید و زاویه‌ی مناسب را داشته باشید. فیلتر پلاریزه نه فقط در حذف انعکاسات شدید و تیره تر کردن آسمان بلکه در کمتر کردن بازتاب‌ها و محو شدگی کمک می کند و هم رنگ و کنتراست را بهبود می دهد.فیلترهای پلاریزه با کیفیت اگرچه گران و عادت کردن به آن زمان بر است اما کاملا ارزش هزینه و وقتش را دارد.
